Khổ qua là loại củ quả được nhiều người yêu thích và có thể dùng để chế biến vô số món ăn khác nhau. Nếu bạn thích làm vườn nhưng nhà lại quá hẹp để trồng vườn thì có thể tham khảo cách trồng cây khổ qua để đỡ tốn diện tích nhất có thể. Ngoài ra còn giúp tiết kiệm chi phí đáng kể, cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Cây khổ qua và những đặc điểm nổi bật
Khổ qua còn có tên gọi khác là mướp đắng, có vị đắng thanh mát được rất nhiều người yêu thích. Tên khoa học: Momordica charantia L., thuộc họ bầu bí – Cucurbitaceae.
Thuộc loại cây leo, leo dài đến 5m, lá xanh mềm, xẻ 3-9 thùy, mọc cách.
Hoa màu vàng, mọc ở nách lá, hoa đực cuống ngắn, hoa cái cuống dài, thụ phấn nhờ ong. Sau 2 tuần thụ phấn, quả chứa 20-30 hạt.
Cây có thể trồng quanh năm, nhưng thích hợp nhất là trồng vào mùa mưa. Chúng sinh trưởng mạnh và khả năng kháng nhiều loại sâu bệnh tốt.
Cách trồng cây khổ qua trong thùng xốp đạt năng suất cao
Thuộc loại cây leo, phát triển tốt nhất ở độ cao 20 độ C. Hai yếu tố quan trọng để trồng cây chính là diện tích rộng và ánh sáng tốt.
Lựa chọn đất giàu dinh dưỡng để hạt nảy mầm và bám của rễ con, vào chậu. Bạn có thể tham khảo đất trồng cây đa dụng và đất trồng rau NAMIX. Đất sạch, cung cấp dinh dưỡng cho cây, tơi xốp và thoát nước nhanh.
Bạn có thể trồng chúng ở bất cứ đâu từ vườn, chậu, thùng xốp lớn hay nhỏ đều trồng được. Cây phù hợp để trồng ở nơi có khí hậu nhiệt đới.
Hạt giống
Mua hạt giống tại các cửa hàng uy tín hoặc lấy trực tiếp hạt từ quả đợt trước. Chọn loại quả già, mập mạp, không sâu bệnh.
Bổ dọc quả, dùng thìa nạo lấy hạt, rửa sạch, phơi khô. Sau đó, đem trồng vào vụ đông xuân hoặc hè thu.
Ngâm hạt trong nước ấm khoảng 50 độ C (2 nước lạnh:3 nước nóng) từ 3-4 tiếng. Khi hạt bong lớp vỏ ngoài, vớt hạt ra và dùng khăn ẩm bọc hạt lại để ủ khoảng 24 tiếng để hạt nứt vỏ lanh.
Khi hạt nứt vỏ lanh, chồi non bên trong có thể dễ dàng phá vỡ lớp vỏ còn lại.
Cách trồng cây khổ qua bằng hạt
Chuẩn bị chậu, sâu khoảng 25cm để cây đâm rễ.
Gieo hạt vào đất ươm, sâu tầm 2cm, sao cho đất có thể che phủ hoàn toàn hạt, bảo vệ chúng khỏi tác động bên ngoài.
Đặt hạt theo hướng đầu nhọn nứt, tưới nước ẩm đất. Sau khoảng 5 ngày, hạt giống nảy mầm, sau 3 tuần thì cây cao khoảng 10-15 cm và ra lá 2-3 lá thật.
Tưới nước mỗi ngày một lần, chỉ nên dùng vòi phun sương nhẹ nhàng để cung cấp nước cho hạt.
Khi cây đã bắt đầu phát triển, cao khoảng 25-30cm và có dây cuốn. Bố trí một giàn leo bằng tre hoặc lưới để dây cuốn bám vào, phát triển thành các nhánh dây leo.
Tưới nước 2 lần/ ngày, sử dụng vòi xịt để cung cấp đủ độ ẩm cho cây, lá xanh tốt.
Làm giàn khổ qua – Bước quan trọng trong cách trồng cây khổ qua
Làm giàn sẽ giúp cây khổ qua giảm thiểu dịch bệnh và thu hoạch dễ dàng.
Đặt giàn cao 6 feet (1,8 mét), khi cây phát triển đến đỉnh của giàn, cắt tỉa hoặc ngắt bớt nhánh bên từ đất lên đến lá thứ 10.
Điều này giúp kích thích các cành phía trên phát triển và cho năng suất cao hơn. Tỉa những cành bên dài từ 2 – 3 feet (0,6 -,9 mét), tỉa bỏ ngọn mọc.
Cây sẽ cho ra nhiều hoa và kết trái sớm hơn vì có giàn và cây có thể tập trung hết dinh dưỡng vào việc nuôi hoa và kết quả.
Chăm sóc cây khổ qua khi trồng tại nhà
Sau khoảng 2 tháng, cây có thể thụ phấn và cho ra những quả đầu tiên. Bạn chỉ cần tưới nước cho cây 1 lần/ngày, để cây không bị úng.
Khi có những quả đầu tiên, sau 2-3 ngày, bạn sẽ thu hoạch tiếp một lứa nữa.
Cây ưa ánh sáng hoàn toàn, đầy đủ, tối thiểu 6h/ngày. Nhiệt độ phù hợp từ 22-25 độ C.
Cây ưa ẩm trung bình, phù hợp với đất giàu hữu cơ pha cát, pH = 6. Nếu trồng hai hàng rộng 1,2m, trồng 1 hàng thì chiều rộng 0,6 cm, cây cách cây 30 cm.
Nếu muốn cây phát triển tốt hơn thì bạn cần bón lót khi cây mới trồng hoặc bón thúc trong quá trình ra hoa đậu quả.
Khi gieo đến thu hoạch thì thời gian khoảng 30-35 ngày, nếu chăm sóc tốt thì kéo dài đến 2 tháng.
Bệnh thường gặp ở cây khổ qua
Một số sâu bệnh hại bạn cần tránh là:
- Bọ trĩ: Đây là loài côn trùng gây hại, thường chích hút nhựa cây ở ngọn làm cây không phát triển được. Bạn có thể tìm hiểu nhiều cách trị bọ trĩ hiệu quả, đơn giản.
- Rầy mềm, rầy xanh: Chúng sẽ chích hút làm xoăn lá, cây phát triển kém.
- Bệnh ngủ ngày, chạy dây: Do mất nước, cây bị héo từ ngọn đến thân hoặc nứt héo.
- Bệnh sương mai, đốm phấn: Lá bị bệnh sẽ có màu vàng nhạt sau đó chuyển nâu,…
- Bệnh đốm nâu: Trên lá sẽ xuất hiện những đốm tròn nâu hoặc nâu nhạt khi lớn dần. Thường xuất hiện vào mùa mưa, do độ ẩm và nhiệt độ không khí cao.
- Bệnh thán thư: Gây hại trên hoa, cuống trái, trái non và cả trái chín. Chúng sẽ tạo những mảng to gây thối trái và rụng sớm.
Khổ qua – Loại rau quả giàu dinh dưỡng
Quả rất giàu vitamin C và chất sắt, sử dụng như một loại rau. Với nhiều lợi ích cho sức khoẻ nên thường được sử dụng trong ẩm thực và y học dân gian. Loại quả có tình hàn, dùng để điều trị các bệnh về gan, hỗ trợ chức năng giải độc, điều hoà đường huyết với các bệnh nhân bị tiểu đường. Cụ thể như sau:
- Cung cấp dinh dưỡng: Chứa nhiều vitamin và khoáng chất như vitamin K, kali, magie, vitamin C, vitamin A, canxi và chất chống oxy hóa. Giúp duy trì sức khỏe, tăng chức năng miễn dịch, xương, tim mạch và tiêu hóa.
- Hỗ trợ tiêu hóa: Trong khổ qua có chứa chất xơ, giúp cải thiện quá trình tiêu hóa, duy trì sức khỏe đường ruột.
- Tác động chống viêm: Nhờ có các hợp chất cucurbitacin, polyphenol và các chất chống oxy hóa giúp giảm viêm, và các vấn đề sức khoẻ như viêm khớp và viêm gan.
- Hỗ trợ kiểm soát đường huyết: Ăn khổ qua giúp giảm mức đường huyết, cân bằng lượng đường trong cơ thể.
- Tăng cường sức khỏe tim mạch: Nhờ các chất chống oxy hóa và kali, giúp hỗ trợ sức khỏe tim mạch, huyết áp.
- Hỗ trợ giảm cân: Với lượng calo thấp và chất xơ cao, đây cũng là một thực phẩm giảm cân hiệu quả.
Cách trồng cây khổ qua tại nhà không hề khó, chỉ cần bạn đảm bảo đủ điều kiện ánh sáng, nhiệt độ, chăm sóc đúng cách thì cây sẽ phát triển, ít sâu bệnh và có thể cho quả suốt quanh năm rồi. Bạn có thể trồng bằng đất NAMIX để đảm bảo đất sạch, cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây.
