Auxin là một hormone tăng trưởng ở thực vật, có nhiều ứng dụng trong nông nghiệp. Chúng ta thường biết đến auxin với vai trò là chất kích rễ trong nhân giống vô tính cây trồng. Ngoài ra, auxin còn được sử dụng cho nhiều mục đích khác nữa. Hãy cùng Namix tìm hiểu xem auxin là gì và ứng dụng của Auxin trong nông nghiệp nhé.
Auxin là gì?
Đầu tiên auxin chính là một chất điều hòa sinh trưởng ở thực vật. Chính xác hơn, auxin là một hormone tăng trưởng thực vật. Acid indol – 3 – acetic (IAA) là auxin thiên nhiên chính ở phần lớn thực vật. Các phân tử có cấu trúc gần giống với IAA và có hoạt tính auxin, bao gồm chất dẫn xuất hay tiền chất của IAA, thường được gọi chung là các auxin.
Auxin tự nhiên
Các auxin tự nhiên bao gồm: IAA, IBA, 4 – Cl – IAA và PAA. Trong đó, IAA phong phú nhất và có vai trò sinh lý quan trọng nhất. IAA và IBA có thể chuyển hóa qua lại theo cách thuận nghịch, nên các nhà khoa học không chắc IBA là auxin hay chỉ là tiền chất của IAA.
Ngoài các auxin tự nhiên thì còn có các auxin tổng hợp khác như: NAA (Naphtalenacetic), 2,4 – D (acid 2,4 – dichlorophenoxyacetic), MCPA (acid methylchlorophenoxyacetic), MCPP (acid methylchlorophenoxyisopropionic).
Auxin chủ yếu sinh ra ở đâu?
Auxin được tổng hợp trong mô phân non đang phân chia nhanh, chủ yếu ở ngọn, lá non, hạt non. Trong cây, vận chuyển hữu cực hướng gốc của auxin ở thân, lá và rễ xảy ra chủ yếu trong nhu mô mạch. Trong phôi, vận chuyển hữu cực auxin hướng gốc bắt đầu từ khi phôi chưa có rễ và duy trì trong trụ mạch của rễ suốt đời sống thực vật. Tuy nhiên, sau nảy mầm, vận chuyển auxin hướng xuống trong rễ được gọi là hướng ngọn, vì auxin hướng về chót ngọn rễ khi qua khỏi chỗ nối rễ – chồi (gốc).
Ứng dụng của auxin trong nông nghiệp
Auxin là gì? Những tác động của auxin đối với cây trồng
Tạo ưu thế ngọn
Auxin có tác động lên quá trình tạo nên đặc tính tạo ra ưu thế ngọn trong một số giai đoạn phát triển. Ưu thế ngọn có nghĩa là trong quá trình sinh trưởng của thực vật, có giai đoạn cây ưu tiên phát triển phần ngọn, hạn chế sự phát triển của các chồi bên.
Tính hướng quang, hướng địa
Auxin có liên quang đến tính hướng về ánh sáng của ngọn cây (hướng quang) và tính hướng về lòng đất của rễ (hướng địa).
Tác động quá trình hình thành rễ
Auxin còn tác động đến quá trình hình thành rễ. Bởi vì, auxin có vai trò trong quá trình phân hóa tế bào tượng tầng để tế bào tượng tầng phân chia và phân hóa. Từ đó, các rễ mới sẽ được hình thành. Tác động này của auxin được ứng dụng nhiều trong nông nghiệp, nhất là trong nhân giống cây trồng.
Tác động đến quá trình hình thành và phát triển lá
Auxin hiện diện đóng vai trò quan trọng trong sự khởi đầu hình thành mầm lá. Lá ở thực vật thường hình thành gần sát ở mô phân sinh đỉnh. Người ta cũng thấy rằng ở khu vực hình thành lá luôn luôn tích tụ auxin. Ngoài ra, auxin còn tác động đến sự hình thành hình dạng lá như lá xẻ thùy, lá không xẻ thùy.
Hạn chế quá trình rụng lá, rụng trái
Auxin liên quan đến khả năng ức chế sự hình thành ethylenen, ABA. Từ đó, auxin trì hoãn sự rụng lá, rụng trái. Chính nhờ đặc điểm này, người ta có thể sử dụng auxin để hạn chế rụng quả non, tăng năng suất cây trồng.
Tăng tỷ lệ đậu trái, phát triển kích thước của trái
Auxin tham gia quá trình làm gia tăng kích thước của tế bào, huy động vận chuyển các chất dinh dưỡng vào thịt trái.
Đóng vai trò là chất diệt cỏ
Khi sử dụng auxin với liều lượng cao, auxin trở thành chất diệt cỏ. Lúc này, auxin làm tổn thương trầm trọng trong mô tế bào, dẫn đến tế bào bị chết.
Ngoài ra, auxin còn có tác dụng trong quá trình hình thành hoa, tạo quả không hạt, làm chậm quá trình chín của trái.
Ứng dụng các hợp chất của auxin trong trồng trọt
Nhân giống vô tính
Các auxin thường được sử dụng trong ứng dụng này là IAA, NAA, IBA + NAA. Auxin giúp cho sự hình thành các rễ bất định trở nên mạnh mẽ.Trong nhân giống cây trồng bằng cách giâm cành, chiết cành, ghép cành, người ta sử dụng auxin để bôi lên vết cắt hoặc lấy cành giâm nhúng vào trong auxin. Với cách làm này sẽ kích thích hình thành mô sẹo và ra rễ nhanh hơn, tăng hệ số nhân giống. Ngoài ra, trong nuôi cấy mô thực vật, auxin cũng là một thành phần quan trọng trong quá trình nuôi cấy.
Duy trì ưu thế ngọn, gia tăng chiều cao
Trong canh tác, đối với một số cây trồng, không cần thiết sự phát triển của chồi bên, bạn có thể sử dụng auxin để duy trì ưu thế ngọn. Khi ưu thế ngọn được duy trì thì chiều cao của cây cũng được gia tăng. Ứng dụng này có thể sử dụng cho các loại cây lấy thân cành, hoa cắt cành.
Các ứng dụng khác
- Hạn chế sự đổ ngã
- Thúc đẩy quá trình làm lành vết thương ở các mối ghép trong kỹ thuật ghép
- Kiểm soát độ dài của lóng liên quan đến mật độ hình thành hoa, hình thành trái
- Ức chế sự hình thành chồi bên, chồi nách không cần thiết, tập trung dinh dưỡng nuôi thân chính
- Hạn chế quá trình rụng lá ở cây trồng
- Thúc đẩy ra hoa ở các loại cây họ dứa
- Auxin hình thành giới tính hoa. NAA, 2,4 – D, NPA được sử dụng trong thúc đẩy hình thành hoa cái ở họ bầu bí
- Một số cây trồng như ớt, cam chanh,.. người ta thường sử dụng α -NAA với nồng độ 10 – 20 ppm để tăng tỷ lệ đậu quả, tạo quả không hạt.
Tài liệu tham khảo: Bài giảng Sinh lý thực vật (Bùi Minh Trí, 2021)
Tìm hiểu thêm: https://namix.vn/dat-sach/
Trên đây là những thông tin chia sẻ về auxin. Hy vọng, với bài viết này, Namix giúp bạn biết được auxin là gì? Các ứng dụng auxin thường gặp trong nông nghiệp để bạn sử dụng một cách hiệu quả nhất.
Khách hàng mua lẻ, tư vấn kỹ thuật: Nhắn tin Fanpage Namix
Làm Đại lý, mua số lượng lớn: 0907282348 (Ms Nhật Phúc) hoặc Nhắn tin Zalo
