Cây sâm lông có tên khoa học là Tiliacora acuminata, là một loài cây dây leo, được sử dụng trong y học cổ truyền với nhiều công dụng riêng. Việc trồng và chăm sóc cây khá đơn giản, mang lại lợi ích thiết thực cho sức khỏe và môi trường sống. Cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây của NAMIX nhé.
Cây sâm lông và đặc điểm nổi bật
Cây sâm lông (tên khoa học: Tiliacora acuminata) là một loại cây dây leo, được biết đến với nhiều công dụng trong y học cổ truyền. Cây thường mọc hoang ở các vùng nhiệt đới, đặc biệt là trong các khu rừng rậm và vùng đồi núi thấp.
- Thân cây: Thuộc dạng dây leo, dài tới 10 mét, bám vào các bề mặt như tường, hàng rào hoặc cột trụ. Thân mảnh và có màu xanh sẫm. Khi già, thân cây sẽ chuyển sang màu nâu.
- Lá: Lá hình bầu dục hoặc hình tim, mặt trên lá có màu xanh bóng, mặt dưới màu nhạt hơn.
- Hoa: Hoa nhỏ, màu vàng nhạt, mọc thành chùm, thường nở vào đầu mùa hè.
- Quả: Quả hình trứng, nhỏ và có màu đen khi chín.
- Rễ: Rễ to, phát triển sâu trong lòng đất và được dùng nhiều trong các bài thuốc cổ truyền.
Công dụng của cây
Cây sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền để chữa trị nhiều bệnh khác nhau, như:
- Bồi bổ cơ thể: Giúp tăng cường sức đề kháng và cải thiện sức khỏe tổng thể.
- Hỗ trợ tiêu hóa: Rễ cây giúp làm dịu các triệu chứng đầy hơi, khó tiêu.
- Giải độc gan: Giúp thanh lọc cơ thể, hỗ trợ chức năng gan.
- Hỗ trợ điều trị sốt rét: Lá được sử dụng trong các bài thuốc dân gian chữa sốt rét.
Lá của cây sương sâm thường được sử dụng để làm thạch sương sâm – một món ăn giải nhiệt và thanh lọc cơ thể trong mùa hè.
- Làm thạch sương sâm: Lá cây sương sâm sau khi vò nát và lọc lấy nước sẽ tạo thành một loại thạch mát lạnh, giải nhiệt. Thạch sương sâm có tác dụng thanh lọc cơ thể, giải độc và làm mát gan.
- Chữa bệnh đường tiêu hóa: Nước thạch từ lá sương sâm có tác dụng nhuận tràng, giúp hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
Sương sâm lông và sương sâm trơn khác nhau như thế nào?
Nơi phân bổ: Sâm lông (Trong các rừng cây), sâm trơn (Khu vực Tây Nam Bộ)
Lá: Sâm lông (Có phủ lớp lông ở mặt dưới lá, có thể dùng lá khô hoặc lá tươi để làm thạch sương sâm), sâm trơn ( Lá trơn và phiến lá cứng, chỉ có lá tươi mới làm được thạch sương sâm)
Trái: Sâm lông (Màu đỏ hoặc vàng), sâm trơn (Màu tím)
Thạch: Sâm (màu đậm, dai), thạch mịn và có màu xanh nhạt
Cách trồng cây sâm lông ngay tại nhà
Cây có thể nhân giống bằng hạt hoặc giâm cành. Cách phổ biến nhất là sử dụng hạt, nhưng phương pháp giâm cành cũng hiệu quả khi chọn những cành khỏe mạnh từ cây mẹ, già trên 1 năm tuổi.
Chọn đất tơi xốp, giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt. Đất có thể trộn lẫn với phân chuồng hoai mục hoặc phân hữu cơ để cung cấp dinh dưỡng ban đầu cho cây.
Bạn có thể mua đất trồng rau trộn sẵn như đất NAMIX để thuận tiện trong quá trình trồng và giàu dinh dưỡng để cây phát triển.
Kỹ thuật gieo trồng
Bạn có thể trồng cây sương sâm lông này bằng 2 cách, tùy vào nhu cầu và điều kiện. Cách trồng như sau:
Gieo hạt
- Hạt cây sâm lông nên được gieo trực tiếp xuống đất sau khi ngâm qua nước ấm khoảng 12 tiếng để kích thích nảy mầm.
- Sau khi gieo, phủ một lớp đất mỏng lên trên và tưới nước đều đặn.
- Sau khoảng 1-2 tuần, hạt sẽ bắt đầu nảy mầm.
Giâm cành
- Chọn những cành khỏe mạnh từ cây mẹ, cắt thành từng đoạn dài khoảng 20-30 cm.
- Sau đó, giâm cành vào đất ẩm, che phủ nhẹ nhàng và đặt cây ở nơi râm mát cho đến khi cây ra rễ.
Cách chăm sóc cây sâm lông
Ánh sáng và nhiệt độ: Cây ưa ánh sáng vừa phải, thích hợp trồng dưới tán cây lớn hoặc nơi có bóng râm nhẹ. Nhiệt độ lý tưởng cho cây phát triển là từ 20-30°C.
Tưới nước: Tưới nước đều đặn, khoảng 2-3 lần mỗi tuần. Cần chú ý không để đất quá khô hoặc quá ẩm để tránh làm thối rễ cây.
Phân bón: Nên bón phân hữu cơ cho rau NAMIX để cung cấp dinh dưỡng cho cây, đặc biệt trong giai đoạn cây đang sinh trưởng mạnh.
Cắt tỉa: Để cây phát triển mạnh mẽ, nên cắt tỉa những cành yếu hoặc già cỗi, giúp cây tập trung dinh dưỡng cho phần thân và rễ.
Phòng trừ sâu bệnh: Cây sâm lông ít bị sâu bệnh, nhưng cần kiểm tra thường xuyên để kịp thời xử lý nếu thấy xuất hiện sâu hoặc rệp.
Thu hoạch cây làm thạch ngon
Cây sâm lông có thể thu hoạch sau 2-3 năm trồng. Rễ là bộ phận được thu hoạch chính, sau đó rửa sạch, phơi khô hoặc sử dụng tươi để làm thuốc.
Lá cây sương sâm có thể thu hoạch quanh năm. Để làm thạch, bạn chỉ cần hái lá, rửa sạch, vò nát và lọc lấy nước. Nước thạch sẽ đông lại sau khi để nguội, tạo thành một món ăn giải nhiệt mát lành.
Tuy nhiên, khi sử dụng, bạn cần lưu ý những điều sau:
- Không nên ăn quá nhiều thạch, có thể gây tiêu chảy. Không nên sử dụng quá 2 ly thạch với người lớn và ½ ly/ngày với trẻ nhỏ.
- Lá có tính hơi độc, đừng quá lạm dụng.
- Nên sử dụng lá sâm tươi vì chúng có các chất chiết xuất là nhiều nhất.
- Mẹ bầu có thể ăn thạch, để giảm các tình trạng tiêu bón trong thai kỳ nhưng cần sử dụng với định mức hợp lý.
Cây sâm lông là không chỉ là một loại cây dây leo dễ trồng và chăm sóc mà còn có nhiều giá trị dinh dưỡng và sức khỏe. Với những công dụng tuyệt vời như làm thạch sương sâm giải nhiệt, hỗ trợ tiêu hóa và kháng viêm, việc trồng và chăm sóc cây sương sâm sẽ mang lại lợi ích thiết thực cho gia đình bạn.
