Các loại sâu bọ hại cây trồng là một vấn đề thường gặp và gây không ít khó khăn cho người trồng trọt, làm vườn. Theo đó, chúng ta cần hiểu rõ đặc điểm của chúng và các biện pháp phòng trừ, tiêu diệt hiệu quả là điều cần thiết để đảm bảo năng suất và chất lượng của cây trồng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các loại sâu bọ phổ biến để bạn tham khảo.
Các loại sâu bọ hại cây trồng phổ biến nhất
Dưới đây là các loại sâu bọ hại cây trồng mà bạn thường gặp, cụ thể như sau:
Sâu đục thân
Sâu đục thân là một trong những loại sâu hại nguy hiểm nhất đối với cây trồng, đặc biệt là ở các loại cây lương thực như lúa, ngô, mía, và cây ăn quả. Sâu dài 1-3cm, có thân màu nâu đen, chúng đục vào thân cây, ăn lõi cây từ bên trong, khiến cây dễ gãy đổ và giảm năng suất.
Phòng trừ: Trồng các giống cây trồng kháng sâu đục thân, luân canh cây trồng để phá vỡ chu kỳ phát triển của sâu.
Sâu khoang
Đây là loài sâu gây hại phổ biến trên các loại rau màu như cải, cà chua, dưa hấu,… Chúng có thân màu xám đen, có các vằn ngang màu vàng hoặc trắng. Khi xuất hiện, sâu sẽ ăn lá và làm tổn thương bề mặt lá, khiến lá bị khô héo và rụng sớm.
Phòng trừ: Tạo điều kiện để thiên địch phát triển, như loài kiến và ong ký sinh, sẽ giúp kiểm soát sâu khoang tự nhiên.
Bọ trĩ
Loại côn trùng nhỏ, có màu vàng nâu hoặc đen, dài khoảng 1-2 mm. Chúng tấn công nhiều loại cây trồng như dưa leo, hành, tỏi, cà chua, và cây ăn quả. Bọ trĩ hút nhựa từ các mô lá, khiến lá bị xoăn, biến màu và có những đốm bạc trên bề mặt.
Phòng trừ: Che phủ cây trồng bằng lưới chắn côn trùng, tưới nước thường xuyên để duy trì độ ẩm và làm giảm sự phát triển của bọ trĩ. Trồng cây xen canh để tạo môi trường bất lợi cho bọ trĩ.
Sâu xanh
Gây hại nghiêm trọng cho cây trồng như cà chua, bắp cải, cải xanh, và các loại cây họ đậu. Chúng có màu xanh lục, dài khoảng 3-4 cm. Sâu xanh ăn lá, hoa, và quả non, gây hiện tượng rụng trái và làm giảm năng suất cây trồng.
Phòng trừ: Sử dụng các biện pháp sinh học như nuôi thả ong ký sinh Trichogramma hoặc phun chế phẩm Bt để kiểm soát sâu xanh từ giai đoạn trứng. Luân canh cây trồng để cắt đứt nguồn thức ăn của sâu.
Rệp sáp
Nhỏ, có kích thước từ 1-3 mm, cơ thể phủ một lớp sáp trắng như bột. Chúng tấn công nhiều loại cây trồng, đặc biệt là các loại cây ăn quả như cam, quýt, và cây cảnh. Rệp sáp hút nhựa cây, lá bị quăn, hoa quả non bị rụng và làm giảm sức sống của cây.
Phòng trừ: Duy trì vệ sinh vườn cây, cắt tỉa những cành lá bị nhiễm rệp sáp. Sử dụng dầu khoáng hoặc dầu neem để xịt lên cây nhằm ngăn chặn sự phát triển của rệp sáp.
Nhện đỏ – Các loại sâu bọ hại cây trồng
Loài côn trùng nhỏ, có kích thước từ 0,3-0,5 mm, có màu đỏ cam. Chúng tấn công nhiều loại cây trồng như dưa hấu, cà chua, dưa leo, và cây cảnh. Nhện đỏ hút nhựa từ các mô lá, lá bị xoăn, bạc màu và khô héo.
Phòng trừ: Tưới nước đều đặn để duy trì độ ẩm và hạn chế sự phát triển của nhện đỏ. Trồng xen các loại cây không ưa thích của nhện đỏ để hạn chế sự lây lan của nhện đỏ.
Bọ xít
Bọ xít sẽ bám thành từng đám trên các nhánh non, nụ hoặc quả để hút nhựa, ảnh hưởng tới năng suất. Bạn cần kiểm tra cây trồng thường xuyên, phát hiện ổ bọ xít kịp thời, cắt bỏ nhanh chóng.
Phòng trừ: Bằng cách áp dụng các biện pháp phòng trừ như sử dụng thiên địch và thuốc trừ sâu, cùng với việc duy trì vệ sinh vườn thường xuyên, trồng cây đuổi côn trùng.
Sâu bướm – Các loại sâu bọ hại cây trồng
Đây là một trong các loại sâu bọ hại cây trồng có khả năng tàn phá vô cùng đáng sợ. Chúng ăn các cây như dưa chuột, cà chua đến cải xanh, bắp cải… Đẻ trứng lúc cây ra hoa, ấu trùng sẽ nở ra và liên tục ăn hoa màu để sinh trưởng.
Phòng trừ: Khi phát hiện sâu bướm, bạn có thể thu gom bằng tay và tiêu diệt chúng. Cách này hiệu quả khi sâu bướm chưa xuất hiện nhiều. Ngoài ra, bạn có thể bị thu hút bởi màu vàng, đặt bẫy màu vàng để bắt và tiêu diệt chúng.
Sâu bệnh hại cho cây trồng thường gặp nhất
Bạn cần biết và kịp thời phát hiện các loại sâu bọ hại cây trồng thường gặp để chủ động phòng tránh, đồng thời cũng có cách xử lý đúng cách. Một số sâu bệnh hại là:
- Sâu đục quả và dòi đục lá: Thường xuất hiện khi thời tiết nắng nóng kéo dài. Chúng sẽ ăn hết thịt quả, khiến quả rụng hàng loạt.
- Sâu đất: Thường gặp ở các loại rau, cây họ đậu, dưa hoặc bí,… Phá hoại lúc cây còn non, khiến quá trình phát triển, sinh trưởng không thuận lợi.
- Sâu cuốn lá: Thường gây hại ở một số loại cây họ dưa, hay rau xanh, cây ăn quả, cà chua,… Chúng đẻ trứng lên cây, thời tiết mưa nắng đan xen khiến chúng phát triển mạnh mẽ.
- Sâu bắp cải: Có màu xanh nhạt với sọc trắng ở hai bên. Khi trưởng thành sẽ chuyển màu nâu xám và đẻ trứng màu xanh lá nhạt. Chúng ăn lá và tạo ra các lỗ rỗng bên trong.
- Sâu xám: Chúng sống gần mặt đất và tấn công phần gốc của cây. Khi bị tác động chúng sẽ cuộn mình lại thành hình chữ C. Loài sâu xám phá hoại mọi loại rau củ, xuất hiện nhiều nhất vào mùa hè và mùa xuân.
Các loại bọ hại cây trồng bạn cần biết
Những loại côn trùng gây hại cây trồng này dù nhỏ bé nhưng có thể làm suy giảm nghiêm trọng năng suất cây trồng và chất lượng nông sản.
- Bọ rùa: Xuất hiện ở cây cà chua, dưa leo, hay bầu bí,… Chúng ăn lá và trái khiến cây trở nên xơ xác, giảm năng suất cây trồng.
- Bọ dưa: Đối với những cây họ bí, hay dưa leo, cà, đậu,… thì bọ dưa là kẻ thù, chúng khiến cây trồng bị trụi lá cũng như đọt non nhanh chóng.
- Bọ sâu tai: Dài từ 20 – 25mm, xuất hiện ở các bụi cây, khu vực ẩm ướt. Chúng phá hoại hoa màu, ăn các loại côn trùng có lợi.
- Bọ nhảy ăn rau: Tuy có kích thước nhỏ bé nhưng khả năng phá hoại rất cao. Chúng nhảy từ nơi này sang nơi khác, hại rất nhiều loại cây trồng như dưa hấu, cà rốt, khoai lang, rau bina, củ cải, cần tây, rau diếp…
- Bọ rau xanh: Chúng có màu xanh, thức ăn ưa thích của chúng là ngô, bắp cải, cà chua và các loại đậu.
- Bọ cánh cứng khoai tây: Chúng có màu đỏ gạch và đầu đen, để trứng lên lá khoảng 2 tuần thì ấu trùng sẽ nở và bắt đầu phá hoại chồi, lá, hoa, củ, quả.
Các côn trùng khác gây ảnh hưởng đến cây trồng
Ốc sên và sên: Tuy có tốc độ di chuyển chậm nhưng chúng tàn phá cây trồng, thức ăn của chúng là thân, lá của cây ngắn ngày. Khi đó, cây còn dễ nhiễm bệnh và chết.
Ruồi vàng: Ruồi vàng dài khoảng 5 – 7mm, thân màu nâu vàng, nhiều đốm đen, thường phá hoại cây ăn quả lâu năm. Chúng thường những quả chín để hút nhựa rồi đẻ trứng lên lớp vỏ ngoài và làm thối trái cây. Có nhiều cách để diệt trừ ruồi vàng ngay tại nhà.
Ruồi trắng: Có thân hình nhỏ, thường phủ sáp hoặc phấn trên người, thích ăn các cây rau quả (cà chua, xà lách, tía tô…) hay cây có múi (bưởi, cam, quýt…). Chúng ẩn mình dưới các tán lá nên rất khó bị phát hiện và tiêu diệt.
Châu chấu: Châu chấu thích ăn từ rau và cây ăn quả đến hoa. Chúng khiến hoa, lá tơi tả, có thể làm rụng lá cây hoặc làm hỏng trái cây và rau quả.
Trên đây là các loại sâu bọ hại cây trồng mà bạn cần biết để có cách phòng trừ và tiêu diệt hiệu quả, bảo vệ năng suất và chất lượng cây trồng. Bên cạnh đó, việc sử dụng các biện pháp sinh học và hóa học một cách hợp lý, kết hợp với đất sạch, cách trồng đúng đắn, sẽ góp phần giảm thiểu tác động tiêu cực của sâu bọ và bảo vệ môi trường sinh thái.
