Bệnh gỉ sắt là một vấn đề quan trọng trong nông nghiệp, gây ra bởi một số loại nấm khá lớn, chủ yếu thuộc họ Pucciniaceae và được gọi chung là nấm gỉ. Đây là một vấn đề phổ biến và nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến sự phát triển và năng suất của cây trồng. Dưới đây là những điều cần biết về bệnh gỉ sắt ở cây trồng, bao gồm nguyên nhân, dấu hiệu và biện pháp phòng trừ hiệu quả.
Nguyên nhân gây bệnh rỉ sắt ở cây trồng
Bệnh rỉ sắt hay còn được gọi là gỉ sắt, rỉ sét là một loại bệnh hại phổ biến trên cây trồng. Tên khoa học là Uromyces appendiculatus, phổ biến ở các cây trồng như cây hoa lan, mai vàng, cây ổi,… Vậy đâu là nguyên nhân gây ra bệnh này?
Tác nhân gây ra bệnh gỉ sắt cho cây trồng chính là nấm. Những nấm này xâm nhập vào cây và tạo ra các cụm bã gỉ ở mặt dưới lá và các cơ quan khác của cây. Cụ thể như sau:
- Bệnh rỉ sắt trên lan, mai vàng: do nấm Phragmidium mucronatum gây ra.
- Bệnh ở cây ngô, cây ổi: do nấm Puccinia gây ra.
Khi nấm gây bệnh gặp thời tiết với nhiệt độ thuận lợi (15 – 35 độ C) sẽ phát triển mạnh mẽ, gây ảnh hưởng xấu đến cây trồng. Ngoài ra, gió, nước và côn trùng cũng là những tác nhân khiến bệnh lây ra nhanh chóng hơn.
Dấu hiệu của bệnh gỉ sắt
Bệnh xuất hiện chủ yếu trên lá, với các vết bệnh màu vàng nhạt, dạng chấm nhỏ. Sau đó phát triển lớn dần thành ổ bào tử hạ màu vàng nâu và biến thành vết rỉ màu nâu đen. Từ đó gây giảm khả năng tổng hợp chất lượng và năng suất cây.
Ngoài ra thì bệnh cũng có thể xuất hiện trên thân, cành cây non, hoa và trái. Cây bị bệnh rỉ sét thường yếu, còi cọc và kém phát triển hơn so với những cây khác.
Các vết rỉ sắt chỉ có chiều ngang từ 0,2 đến 0,4 inch (0.5 đến 1cm) nên khá khó phát hiện cho đến khi nhiễm trùng nặng. Khi bệnh phát triển, lá sẽ rụng nhiều.
Bệnh thường xuất hiện nhiều vào cuối mùa hè hoặc đầu mùa thu. Có thể làm chết cành, dù không ảnh hưởng đến quả nhưng có thể khiến quả chín sớm.
Cách phòng bệnh rỉ sắt
Dưới đây là những biện pháp để phòng trị bệnh rỉ sắt mà bạn nên áp dụng:
- Chọn giống cây khỏe và có sức chống chịu tốt. Trước khi trồng cần ngâm ủ giống và xử lý hạt đúng cách trước khi gieo trồng.
- Chọn đất trồng sạch, không bị nhiễm bệnh.
- Mật độ trồng vừa phải và nên trồng ở nơi có ánh sáng phù hợp.
- Thường xuyên tỉa cây, tạo tán để tạo sự thông thoáng.
- Duy trì vệ sinh vườn cây, thường xuyên kiểm tra vườn, cây trồng để có thể sớm phát hiện các dấu hiệu của bệnh rỉ sắt. Nhờ đó cũng sẽ ngăn chặn sự lây lan của bệnh.
- Bón phân đầy đủ để tăng sức đề kháng cũng như cung cấp dinh dưỡng đầy đủ cho cây.
Cách diệt trừ bệnh hiệu quả – Tham khảo ngay
Nếu không có các biện pháp trị bệnh hiệu quả và kịp thời, thì có thể khiến cho cây thiếu phát triển, rụng lá, gây ảnh hưởng đến năng suất cây trồng. Dưới đây là một số cách trị bệnh cho cây trồng hiệu quả.
- Bạn chỉ nên tưới nước cho mặt đất bên dưới cây. Vì nấm thích độ ẩm nên bạn hãy tưới nước vào buổi sáng để ánh nắng có cơ hội làm khô tán lá.
- Cắt tỉa lá, cành để cải thiện sự lưu thông không khí qua các cành cây, giúp thoát hơi nước thừa từ lá cây.
- Dọn dẹp lá rụng và mảnh vụn của cây vào mùa thu là điều cần thiết để ngăn ngừa bệnh gỉ sắt.
- Phun thuốc điều trị cho những cây bị nhiễm bệnh để ngăn chặn sự tái phát của chúng. Nên lựa chọn các sản phẩm sinh học, an toàn sử dụng và thân thiện với môi trường hơn. Chỉ nên sử dụng biện pháp kiểm soát hóa học là biện pháp cuối cùng.
Tìm hiểu thêm: https://namix.vn/benh-phan-trang/
Bệnh gỉ sắt thường xuất hiện ở cây gì?
Bệnh gỉ sắt hoa hồng
Bệnh do nấm Phragmidium tuberculatum và một số loài khác liên quan Phragmidium tuberculatum gây ra cho cây hoa hồng. Thường xuất hiện ở hầu hết các tháng trong năm, gây hại mạnh nhất khi cây phát triển các mầm, chồi non, giai đoạn cây ra hoa.
Phát triển nhất vào thời điểm mùa xuân và tháng 8 đến tháng 12 âm lịch hàng năm do điều kiện ẩm độ không khí cao, rất thuận lợi để chúng sinh trưởng và phát triển. Bạn cần chăm sóc cây hoa hồng đúng cách để không bị bệnh hại.
- Vết bệnh trên lá: Mô lá màu xanh dần chuyển sang màu vàng sáng. Các mụn nhỏ lấm tấm màu cam ở phần mặt dưới lá sẽ lan rộng và chuyển dần thành màu đen thì gây ra rụng lá.
- Vết bệnh trên thân: Gây biến dạng, có mụn mủ màu cam sáng xuất hiện và phủ kín thân và gây héo, chết phần thân.
- Bệnh trên nụ và hoa: Thường gây biến dạng nụ và hoa không nở được.
Bệnh gỉ sắt trên cây mai như thế nào?
Bạn cần chăm sóc cây mai tốt để cây khoẻ và ra hoa đẹp. Nếu cây bị bệnh, có thể ảnh hưởng nghiệm trọng đến cây, cụ thể như sau:
- Làm giảm tính thẩm mỹ của cây mai với các vết li ti màu vàng, nâu đỏ chi chít thì tính thẩm mĩ của cây mai giảm đi rất nhiều. Giá trị của cây cũng bị hạ xuống.
- Làm giảm khả năng quang hợp, lá của cây sẽ yếu ớt đi, mát màu xanh đẹp mắt vốn có của cây mai vàng.
- Nghiêm trọng hơn thì sẽ khiến cây rụng lá và suy cây do mất khả năng sinh tổng hợp các chất hữu cơ thông qua quá trình quang hợp.
- Ra hoa ít, nhỏ, thậm chí mất khả năng ra hoa. Nặng hơn nữa là có thể gây chết cây.
Bệnh gỉ sắt trên lan nghiêm trọng không?
Nguyên nhân gây bệnh là do nấm Phragmidium mucronatum gây ra.Thường xuất hiện vào đầu mùa xuân và đầu tháng 8 đến khoảng tháng 12 âm lịch.
Ban đầu trên lá lan sẽ xuất hiện những điểm nhỏ màu hơi vàng và hơi dày lên, sau đó vết bệnh lan rộng dần. Ở giữa màu vàng nâu xung quanh có viền vàng, đường kính tới 2 mm.
Dưới đây là những ảnh hưởng khi cây lan bị bệnh:
- Suy yếu và chết cây: Cây có thể bị suy yếu và chết dần nếu không được điều trị kịp thời..
- Giảm năng suất hoa: Hoa có thể không phát triển bình thường hoặc chết sớm, giảm giá trị thẩm mỹ và giá trị kinh tế.
- Lây lan sang các cây khác: Nếu không được xử lý kịp thời bệnh rỉ sắt có thể lan rộng sang các cây hoa lan khác, rất khó kiểm soát.
- Giảm khả năng chống chịu: Cây trở nên yếu và dễ bị tấn công bởi các loại bệnh khác.
Bạn có thể sử dụng các loại thuốc trị nấm cho lan nhà vườn đều sử dụng được như Topsin M, Anvil 5SC,…
Trên đây là những thông tin hữu ích về bệnh gỉ sắt mà bạn có thể tham khảo. Bằng cách hiểu và áp dụng các biện pháp phòng ngừa và xử lý bệnh hại cây trồng, chúng ta có thể giảm thiểu tác động của bệnh này và duy trì cây trồng khỏe mạnh, tăng năng suất cây trồng.
