Mụn dừa hay mụn xơ dừa là một loại giá thể khá quen thuộc đối với những người đam mê trồng cây. Tuy nhiên, vẫn nhiều người chưa biết mụn dừa là gì? Cách nhận biết thế nào? Quy trình sản xuất và xử lý ra sao. Hôm nay, Namix sẽ giải đáp những thắc mắc đó qua bài viết này nhé.
Mụn dừa là gì
Đây là phụ phẩm của quá trình nghiền vỏ dừa. Vỏ dừa sau khi nghiền sẽ cho ra 3 thành phần chính là lõi dừa, xơ dừa và mụn dừa. Sau khi bóc tách xơ dừa ta sẽ thu được mụn (chiếm 70% trong xơ dừa).
Đây là nguồn nguyên liệu sạch làm giá thể trồn cây có tác dụng rất lớn cho sự phát triển của rễ cây, làm tăng độ phì hữu cơ, vi sinh, vi lượng cho đất trồng… giúp cây chống chịu được khi thiếu phân thiếu nước trong thời gian ngắn.
Tại sao cần phải xử lý mùn dừa
Như đã nói, mùn xơ dừa chiếm 70% trọng lượng vỏ dừa sau khi được tách ra khỏi vỏ thì mùn dừa chưa được xử lý. Chúng chứa Tanin và Muối nếu sử dụng trực tiếp sẽ làm cây còi cọc, chậm phát triển hoặc dẫn tới chết cây.
Do đó, khi mùn được xử lý để chuyển hóa Chất Tanin có trong xơ dừa là thành chất có ích cho cây trồng, làm tăng độ phì về hữu cơ, vi sinh, vi lượng cho đất trồng. Nhằm giúp cây trồng chống chịu được khi thiếu phân và nước trong thời gian ngắn.
Quy trình sản xuất và xử lý mụn dừa
Tùy theo công nghệ của nhà sản xuất, mục đích của người sử dụng mà có các cách xử lý mùn khác nhau. Tại các nước phát triển mùn dừa được xử lý bằng các hóa chất như NaOH…. Nhằm có thể kết tủa và giảm độc tính khi thải vào môi trường. Trong bài viết này mình sẽ chia sẻ với các bạn cách xử lý mùn xơ dừa. Xử lý tanin và độ mặn của xơ dừa bằng cách xả chát và ngâm với vôi, được áp dụng rất phổ biến ở nước ta.
Để sử dụng được thì phải tiến hành xả chất chát. Tanin là một polyphenol có vị chát mặn, làm kết tủa protein và tan trong nước. Đối với độ mặn của xơ dừa, bạn có thể sử lý bằng vôi bột nông nghiệp với nồng độ 2,5%, để loại bỏ bớt hàm lượng muối Na có trong xơ dừa.
- Đối với Tanin: Bạn cho mùn vào thùng 100 lít và đổ nước vào ngâm từ 1 đến 3 ngày. Sau 3 ngày, bạn đổ hết nước trong thùng ra lúc này nước trong thùng có màu nâu sậm. Giống màu rỉ sét còn màu của mùn sẽ có màu vàng đỏ. Để đảm bảo tanin được xử lý tốt nhất bạn nên thực hiện bước xả chát tanin này 3 lần.
- Đối với xử lý mặn (muối): Cho 5 kg vôi vào 200 lít nước thùng rồi đổ nước để hòa tan. Ở giai đoạn này bạn cần cẩn thận vì nước vôi sinh nhiệt rất nóng, sẽ làm bỏng tay. Cho mụn đã được xử lý tanin vào, dùng cây khuấy đều rồi chờ từ 5-7 ngày để muối được tan. Tiếp theo bạn xả hết vôi trong vào (để tránh gây ảnh hưởng đến bước ủ nấm Trichoderma ). Bằng cách cho nước vào mùn dừa và ngâm khoảng 1 ngày, thực hiện liên tục 3-5 ngày.
Sau khi mụn dừa đã được xử lý chất chát và muối cần được ủ với nấm Trichoderma. Trộn đều cho tơi sốp lên rồi đậy kín thùng ủ. Cứ mỗi 3 ngày lại xới, sau 7 lần trộn thì sẽ chuyển sang màu nâu đen. Lúc đó bạn có thể sử dụng.
Có thể bạn sẽ cảm thấy quy trình xử lý phức tạp và mất thời gian. Nhưng với quy mô công nghiệp thì mụn dừa sẽ được cho vào các hồ chứa để xử lý. Với khối lượng xử lý có thể lên đến hàng trăm tấn trên ngày. Nên chi phí và thời gian xử lý sẽ giảm đi rất nhiểu.
Phân biệt mụn dừa đã xử lý và chưa xử lý
Hiện tại nguyên liệu này thường được bày bán trên thị trường bằng các bao tải sử dụng hoặc bao bì không có nhãn mác, xuất xứ. Người mua chỉ dựa vào thông tin của người bán để biết đâu là mụn dừa chưa xử lý hay đã xử lý, Nên rất khó phân biệt và thường xảy ra tình trạng treo đầu dê bán thịt chó. Vậy đâu là giải pháp để phân biệt mùn dừa chưa xử lý và đã xử lý. Namix liệt kê một số giải pháp phân biệt sau đây.
- Màu sắc, cảm quan: Mùn chưa xử lý thường có màu vàng nhạt, còn đã xử lý có màu nâu đỏ và có độ ẩm cao (do được ngâm rửa nhiều lần). Một số nơi sử dụng cách ngâm chúng vào nước nếu thấy nước nâu đỏ thì chúng chưa xử lý. Tuy nhiên một số loại mụn dừa đã xử lý khi ngâm vẫn cho nước màu nâu vì họ chỉ cần xử lý đạt tiêu chuẩn mà thôi. Nên cách này không chính xác.
- Định tính: Khi nó chưa xử lý khả năng hấp thụ nước kém còn khi đã được xử lý giữ nước tốt.
- Định lượng: Sử dụng 2 chỉ tiêu là dộ dẫn điện (EC) và chỉ tiêu pH (chỉ tiêu rất quan trọng của đất trồng) để đánh giá mùn dừa.
Mùn dừa chưa xử lý: Độ ẩm: 20% – EC: > 2.5 – PH: 5.5 – 6.5
Mùn dừa đã được xử lý: Độ ẩm: 20% EC: ≤ 0.5- PH: 6 – 7
Cách Trộn Mùn Dừa Trồng Cây
Mụn dừa sau khi xử lý sẽ là chất nền tuyệt vời cho sự phát triển của rễ cây giúp tăng độ phì nhiêu, tăng hàm lượng vi sinh vật có lợi và tăng dinh dưỡng cho đất trồng. Tuy nhiên, để sử dụng mụn dừa hiệu quả nhất bạn có thể phối trộn với nhiều loại giá thể theo tỷ lệ phù hợp như:
- Trồng rau mầm: sử dụng 100% giá thể mụn dừa.
- Ươm hạt giống: trộn với phân hữu cơ với tỉ lệ 7:3
- Trộn đất trồng rau, hoa, cây kiểng: mụn dừa chiếm tỉ lệ ⅓ trong toàn bộ giá thể
- Giá thể trồng thủy canh: sử dụng 100%
- Cải tạo đất: sử dụng 15-20%
Trên đây là bài viết về mùn dừa là gì và cách nhận biết mùn dừa đã qua xử lý. Hi vọng, những kiến thức này sẽ giúp bạn có thêm nhiều hiểu biết về nguyên liệu này và biết cách ứng dụng chúng trong trồng trọt và làm vườn đúng cách và hiệu quả.
