Trong lúc trồng trọt và làm vườn, việc sử dụng phân hữu cơ đang ngày càng được nhiều người áp dung, vừa bảo vệ sức khoẻ vừa an toàn cho môi trường. Bạn có thể tự ủ phân hữu cơ tại nhà để trồng cây, không quá khó và tốn nhiều thời gian. Dưới đây là cách thực hiện chi tiết mà bạn có thể tham khảo để giúp cây bạn trồng phát triển tốt hơn.
Ủ phân hữu cơ trước khi bón có tác dụng gì?
Phân hữu cơ là loại phân bón chứa nhiều đa, trung, vi lượng. Với nguồn gốc từ thân, lá cây, phụ phẩm nông nghiệp, chất thải gia súc, gia cầm… Khi sử dụng giúp tăng độ tơi xốp, phì nhiêu và bổ sung các chất hữu cơ cần thiết để cây trồng phát triển. Tác dụng nổi bật:
- Bạn có thể tận dụng những rác thải giúp giảm lượng rác thải ra môi trường tự nhiên. Ngoài ra còn giúp cải thiện cấu trúc đất, giữ nước cho đất.
- Bổ sung vi chất dinh dưỡng quan trọng, tăng hoạt động vi sinh vật có lợi trong đất. Từ đó giúp cho đất giàu dinh dưỡng, cây phát triển tốt hơn.
- Không làm đất bạc màu so với dùng phân vô cơ. Bên cạnh đó còn đảm bảo vườn rau xanh tươi và đảm bảo được an toàn đến sức khỏe của gia đình.
Cách ủ phân hữu cơ không mùi ngay tại nhà
Cách ủ phân hữu cơ tại nhà không khó, thường chỉ mất khoảng thời gian ngắn để thu hoạch được thành quả.
Chọn vị trí
Bạn cần chọn vị trí ủ thích hợp, nằm xa nhà và có nhiều ánh nắng mặt trời. Vị trí này giúp ngăn chặn sự xuất hiện của vi trùng và giúp phân trộn “chín” nhanh hơn.
Thực hiện ủ ở trên mặt đất giúp giun và vi khuẩn tiếp cận đống phân ủ của bạn. Bên cạnh đó, các chất khi phân hủy sẽ dễ dàng hấp thụ hơn.
Còn nếu ủ trong thùng thì cần đặt ở những nơi thoát nước, đất trống thay vì gạch bê tông vì để đảm bảo rằng giun và vi sinh vật có lợi khác có thể xâm nhập hoặc bạn có thể ủ trên sân thượng.
Nguyên liệu ủ phân hữu cơ đơn giản
Bạn cần thu gom nguyên liệu để ủ, có thể làm từ rác thải, thực phẩm thừa…. Bạn hãy gom thức ăn thừa và rác, cân bằng giữa vật liệu “xanh” và “nâu”. Cụ thể như sau:
- Vật liệu xanh: Bao gồm vỏ rau, trái cây, bã cà phê, hoa rụng… Có tác dụng cung cấp độ ẩm và các khoáng chất cho cây.
- Vật liệu nâu: Là những nguyên liệu phân huỷ chậm hơn như vỏ trứng, bìa các tông xé nhỏ… Giúp bổ sung carbon và chất xơ cho cây. Vậy nên bạn nên làm nhỏ các vật liệu để việc phân hủy nhanh hơn.
Ngoài ra để thúc đẩy quá trình ủ, đồng thời ức chế mầm bệnh trong phân thì có thể dùng phân trùn quế hoặc men vi sinh trichoderma để trộn vào.
Pha trộn nguyên liệu
Bạn có thể trộn nguyên liệu xanh và nâu theo tỷ lệ 50/50 hoặc 25/75. Việc pha trộn này sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới thời gian và hiệu quả ủ phân. Không nên sử dụng thịt cá hoặc các sản phẩm nhiều dầu mỡ.
Đảo trộn thường xuyên nhưng vào mùa đông, để giữ ấm cho phân thì giảm tần suất đảo.
Tránh dùng những nguyên liệu sau để ủ phân vì sẽ tạo ra vi khuẩn gây hại, mùi hôi thối khi phân hủy và có thể thu hút côn trùng. Đó là: Thịt vụn, các chế phẩm từ sữa như phô mai, sữa chua, cá, xương cá, chất thải từ chó, tã trẻ em đã qua sử dụng,…
Cách ủ phân hữu cơ
Sau khi phân loại phân xanh, phân nâu và các thành phần khác thì bạn tiến hành ủ phân hữu cơ, cách thực hiện như sau:
- Thêm 10cm phân nâu, rồi 1 lớp phân xanh mỏng rồi 10cm phân nâu đan xen nhau.
- Trộn đều hỗn hợp, sau 2 tuần thì tưới nước vào. Tuy nhiên cần tránh tưới quá ướt và nhớ trộn đều phân.
- Sau đó cho thêm 1 lớp phân nâu vào cho đầy thùng chứa.
Lưu ý:
- Bạn cần tạo khoảng không giúp không khí lọt vào, tạo điều kiện vi sinh vật có lợi cho cây trồng sinh sôi, nảy nở.
- Trộn theo đúng tỉ lệ, đừng trộn quá nhiều phân xanh vì phân xanh cung cấp nitơ nhưng nếu quá nhiều nitơ thì không tốt cho quá trình ủ phân hữu cơ tại nhà.
- Dùng một cành tươi cắm vào giữa khối phân ủ, sau 5 hoặc 6 ngày rút cành và sờ vào, nếu thấy cành cây nóng mạnh là đạt yêu cầu.
- Nếu nhiệt độ không tăng thì có thể do thiếu độ ẩm, thiếu vi sinh vật. Độ ẩm lý tưởng khoảng 40-60%. Nếu quá ướt hoặc quá khô thì không thể phân hủy được phân hữu cơ.
Thời gian ủ phân
Bạn có thể bón phân hữu cơ khi tất cả các nguyên liệu chuyển thành màu nâu dưới dạng vụn mịn và có mùi đất. Lúc này, phân sẽ có rất nhiều dinh dưỡng và có thể bón cho cây.
Nếu có một vài nguyên liệu chưa phân hủy hết, thì có thể dùng chiếc dây để rây. Theo đó, tùy vào tốc độ phân hủy của nguyên liệu, kết cấu phân trộn mà thời gian ủ phân cũng sẽ khác nhau.
Cách bảo quản phân hữu cơ đúng nhất
Để bảo quản phân, tránh ủ bằng các loại thịt, phô mai hoặc các loại thực phẩm có thể thu hút côn trùng, chuột,…
Cách ủ phân hữu cơ tại nhà với vật liệu đựng khác nhau
Trong thùng
Bạn có thể làm thùng ủ phân để nguyên liệu ủ phân không bị rơi vãi khắp nơi. Đồng thời giúp đống ủ gọn gàng hơn và tránh bị các con vật nghịch hoặc phá đống phân.
Bạn có thể dùng vật liệu đựng phân hữu cơ như: thùng kín (thời gian ủ dài), thùng gỗ, thùng nhựa, thùng có dung lượng từ 20-120 lít. Nếu chọn thùng kín cần khoan thêm vài lỗ nhỏ trên thân thùng để thoát nước.
Bạn nên dùng thùng gỗ để các loại động vật như giun có thể dễ dàng tiếp cận. Có thể sử dụng gỗ pallet, cố định các thanh gỗ lại với nhau và để 1 mặt có thể tháo rời để trộn phân, kiểm tra phân thường xuyên.
Trong thùng nhựa
Cách ủ này rất dễ lấy và không tốn quá nhiều diện tích. Tuy nhiên việc đảo phân sẽ khó khăn hơn một chút. Bạn cần chọn thùng không có đế hoặc có các lỗ để giun và vi khuẩn có thể dễ dàng tiếp cận.
Đặt thùng nhựa ở một nơi có ánh nắng mặt trời, thêm nguyên liệu và ủ phân đến khi các chất hữu cơ phân hủy hết.
Thùng nóng
Đây là thùng chuyên dụng để ủ, giúp làm nóng chất thải hiệu quả hơn. Tuy nhiên, loại thùng này có mức giá cao hơn nhưng khi sử dụng sẽ tiết kiệm hơn. Chỉ với khoảng 2 tháng ủ là có thể sử dụng được.
Khi ủ bằng thùng nóng bạn có thể ủ với các nguyên liệu như các loại thịt, thức ăn thừa đã được nấu chín vào phân. Đây là các loại nguyên liệu không thể ủ trong thùng nhựa hay các loại khác.
Bạn có thể trộn nguyên liệu xanh, nâu theo tỷ lệ 50/50.
Trên đây là một số gợi ý về việc ủ phân hữu cơ tại nhà cho người mới bắt đầu. Bạn có thể tận dụng rác thải của gia đình để ủ và bón cho cây trồng. Việc ủ và sử dụng phân hữu cơ giúp đảm bảo an toàn cho sức khỏe và còn giúp đảm bảo được môi trường sinh thái. Hãy dần thay thế đất trồng hữu cơ, phân hữu cơ khi làm vườn để bảo vệ môi trường xung quanh nhé.
