Phân vô cơ hay còn gọi là phân khoáng, là nguồn cung cấp dưỡng chất không hữu cơ cho cây trồng. Những loại phân này đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp khoáng chất cần thiết cho cây trồng phát triển mạnh mẽ. Vậy phân vô cơ là gì? Ưu và nhược điểm của nó ra sao và nên dùng phân vô cơ hay hữu cơ, cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.
Phân vô cơ là gì?
Phân bón vô cơ hay còn gọi là phân hóa học, phân bón khoáng. Trong phân chứa từ một hoặc nhiều nguyên tố dinh dưỡng đa, trung, vi lượng cần thiết cho cây trồng dưới dạng muối khoáng. Khi sử dụng, cây trồng sẽ hấp thụ được nhanh chóng hơn nhưng nó gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh.
Gồm hai loại chính là phân đơn và phân phức hợp với thành phần dinh dưỡng có trong mỗi loại phân. Mọi người thường dùng chúng để bón thúc vì hiệu quả cây hấp thụ cao và nhanh chóng.
Những loại phân được sử dụng nhiều như: Phân đạm, Phân lân, Phân kali, Phân hỗn hợp, Phân phức hợp và Phân vi lượng.
So sánh phân vô cơ và phân hữu cơ giống hay khác nhau
Cả hai loại đều là phân bón, đều có những ưu điểm, nhược điểm nhất định khi sử dụng. Bạn cần phải xem xét để lựa chọn sử dụng loại phân nào cho phù hợp tới tình hình hiện nay hơn. Dưới đây là sự so sánh giữa phân hữu cơ và phân hoá học mà bạn có thể tham khảo:
Điểm giống
Đều chứa các chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng, giúp nâng cao năng suất, sản lượng thu hoạch. Cả 2 đều mang đến những lợi ích cho cây trồng hay ngành trồng trọt.
Bạn có thể sử dụng để bón lót, bón thúc, phun trực tiếp lên lá. Tuy nhiên cần sử dụng đúng liều lượng và đúng cách để không gây ảnh hưởng đến cây trồng, môi trường xung quanh.
Điểm khác
| Yếu tố so sánh | Phân vô cơ | Phân hữu cơ |
| Hàm lượng dinh dưỡng | Chứa ít các nguyên tố dinh dưỡng nhưng tỷ lệ rất cao và ổn định | Chứa đa dạng nguyên tố dinh dưỡng nhưng hàm lượng khó cân đối và không ổn định |
| Cách sản xuất | Sản xuất công nghiệp | Sản xuất tự nhiên |
| Tính tan | Dễ tan, cây có thể hấp thụ ngay, hiệu quả nhanh chóng | Cần phải qua quá trình phân giải, hiệu quả thường chậm hơn |
| Cách bón | Thường dùng để bón thúc | Nên bón lót trước khi gieo để vi sinh vật phân giải các chất kịp thời cung cấp cho cây |
| Đất trồng | Dễ bị chua sau vài năm sử dụng | Không làm hại đất, còn cải tạo đất hiệu quả |
| Chất lượng nông sản | Màu sắc đẹp mắt nhưng không để được lâu ngày, mất đi 1 phần hương vị của sản phẩm | Vẻ ngoài không được bắt mắt nhưng dùng được lâu hơn và hương vị ngon |
| Hệ sinh thái | Gây hại đến hệ sinh thái tự nhiên, làm chết nhóm vi sinh có lợi trong đất và các loại thủy sinh ở nguồn nước lân cận | Góp phần đa dạng hệ sinh thái |
| Bảo vệ môi trường | Gây ô nhiễm môi trường vì phân thuốc hóa học sẽ làm ô nhiễm đất, sông, hồ,… | Góp phần bảo vệ môi trường, chất hữu cơ sẽ là nguồn thức ăn tuyệt vời cho các loài sinh vật có lợi |
| Khả năng kháng bệnh ở cây | Diệt trừ nhanh sâu bệnh hại nhưng có thể gây ra đột biến, hình thành chủng mới. | Tăng khả năng chịu sâu bệnh của cây trồng. Hệ vi sinh có lợi phát triển sẽ ức chế hoạt động của sâu bệnh |
| Sức khỏe con người | Sử dụng nông sản chứa Dư lượng phân thuốc hóa học trong nông sản có thể dẫn tới nhiều bệnh nguy hiểm cho sức khỏe | Nông sản hữu cơ rất an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng |
| Chống biến đổi khí hậu | Hủy hoại nghiêm trọng môi trường, gây ra nhiều ảnh hưởng đến khí hậu toàn cầu | Giúp giảm thiểu lượng khí thải gây biến đổi khí hậu, góp phần cho cuộc sống thêm xanh |
Cấu trúc và công dụng của phân vô cơ là gì?
Phân vô cơ bao gồm các loại chất khoáng như nitơ, photpho, kali, canxi, magie và các nguyên tố vi lượng như sắt, mangan, kẽm, vàng, và một số nguyên tố khác quan trọng cho sự phát triển của cây trồng. Những chất này cung cấp năng lượng, hỗ trợ quá trình quang hợp và cung cấp chất xúc tác cho nhiều phản ứng trong cây.
Phân vô cơ thường được áp dụng trực tiếp lên đất trong nông nghiệp. Chúng có thể được sử dụng dưới dạng phân bón hòa tan hoặc phân bón tự nhiên (như đá vôi, đá photphat, kali muối).
Phân vô cơ đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng và đóng góp vào sự phát triển bền vững của nông nghiệp hiện đại. Việc hiểu rõ về loại phân này và ứng dụng hợp lý sẽ giúp nâng cao hiệu suất và chất lượng sản phẩm trong nông nghiệp.
Có nên sử dụng phân vô cơ?
Bên cạnh những lợi ích của phân bón như tăng năng suất cây trồng, giúp cây trồng phát mạnh mẽ thì nó cũng gây nhiều tác động tiêu cực nếu bạn sử dụng không đúng cách, không đúng liều lượng, không đúng thời điểm và quá lạm dụng phân bón vô cơ. Cụ thể như sau:
- Thường có nguồn gốc từ acid nên sẽ làm chua đất, giảm độ pH. Sử dụng nhiều khiến đất bị nhiễm độc, phá vỡ cấu trúc đất, tích luỹ các kim loại nặng.
- Gây ô nhiễm môi trường, mất cân bằng sinh thái, tiêu diệt các vi sinh vật (VSV) hữu ích trong đất.
- Gây tổn thương cho bộ rễ, gây cản trở hấp thu chất dinh dưỡng và tạo điều kiện bệnh hại xâm nhập.
- Giảm chất lượng nông sản do tồn dư chất hóa học trong cây quá lớn. Từ đó gây ảnh hưởng tới sức khỏe của người tiêu dùng như gây bệnh methaemoglobin và ung thư.
Cách sử dụng phân vô cơ đúng cách
Phân tích đất là bước quan trọng để xác định lượng chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng. Dựa trên kết quả phân tích, người trồng có thể lựa chọn loại phân vô cơ phù hợp với nhu cầu của cây trồng cụ thể.
Bạn có thể chọn loại nào trong 2 nhóm chính đó là phân đơn và phân phức hợp. Mỗi loại có chứa có nguyên tố dinh dưỡng khác nhau phù hợp với nhiều loại cây trồng và ở nhiều thời điểm khác nhau.
Không chỉ là cây trồng, mà đất, các vi sinh vật và các yếu tố cấu thành nên hệ sinh thái nông nghiệp cũng cần được quan tâm.
Nhu cầu dinh dưỡng của cây trồng sẽ thay đổi theo từng thời điểm khác nhau. Vì vậy để đạt hiệu quả tối ưu, bạn cần bón phân đúng thời điểm để cây trồng hấp thu dinh dưỡng tốt nhất.
Những trường hợp xấu khi sử dụng phân vô cơ là gì?
Bón quá liều phân vô cơ là gì
Khi bạn sử dụng phân vô cơ vượt quá nhu cầu của cây trồng hoặc vượt quá khả năng dung nạp của đất thì gây ra nhiều hậu quả nghiệm trọng như:
- Gây ngộ độc cây: Các nguyên tố dinh dưỡng trong phân khi ở nồng độ cao có thể gây kích thích hoặc ức chế các hoạt động sinh lý của cây. Nếu dư N có thể gây cháy lá, ra hoa và kết trái ít. Nếu P quá cao dễ gây rụng lá và hoa, Cu quá cao có thể gây rụng lá non và chết rễ,…
- Ô nhiễm môi trường: N quá cao gây acid hóa đất, làm giảm vi sinh vật có lợi, P quá cao gây đóng cặn trong đất, giảm khả năng thoát nước. K quá cao gây mặn hóa đất, Cu quá cao gây độc hại cho sinh vật dưới nước.
Thường cây sẽ bị héo, úa vàng, cháy, rụng lá hoặc hoa, khô cành, chết rễ. Bạn cần ngừng bón phân, thu hồi phần phân vô cơ còn sót lại, tăng cường tưới nước để rửa trôi chúng nhưng đừng tưới quá nhiều để cây bị úng. Ngoài ra bạn có thể bón phân hữu cơ hoặc vi sinh để tăng cường hoạt động của vi sinh vật có lợi trong đất, giúp giải độc và khử các nguyên tố gây hại cho cây.
Bón sai loại
Nhiều trường hợp bạn sử dụng phân vô cơ không phù hợp với nhu cầu của cây trồng hoặc với tính chất của đất. Điều này có thể gây ra các hậu quả sau:
Gây thiếu hụt hoặc dư thừa các chất dinh dưỡng vì mỗi loại phân sẽ có thành phần và tỷ lệ các nguyên tố dinh dưỡng khác nhau.
Gây mất cân bằng ion trong đất, làm cho đất bị acid hóa hoặc kiềm hóa. Điều này khiến cây trồng giảm khả năng dung nạp và sử dụng các chất dinh dưỡng của cây trồng.
Nếu bị vấn đề này, lá dễ bị úa vàng, cháy, rụng lá hoặc hoa, kết trái kém. Theo đó, bạn cần tham khảo các nguồn thông tin uy tín để lựa chọn loại phân bón phù hợp với cây trồng ở từng giai đoạn sinh trưởng. Hoặc điều chỉnh độ pH của đất, giúp cây trồng dung nạp và sử dụng các chất dinh dưỡng hiệu quả hơn.
Bón không đúng thời điểm
Đây là trường hợp bón phân không theo quy luật sinh trưởng của cây trồng hoặc không theo điều kiện khí hậu và thời tiết. Từ đó có thể gây ra các hậu quả như:
- Gây lãng phí phân: Vì phân sẽ không được cây hấp thụ mà bị rửa trôi hoặc phân hủy trong đất.
- Gây ảnh hưởng đến sự phát triển của cây: Nếu bón sai thời điểm, đúng giai đoạn cây bị nhạy cảm hoặc khi thời tiết không thuận lợi thì có thể gây kích thích hoặc ức chế các hoạt động sinh lý của cây.
Bạn cần tham khảo các nguồn thông tin uy tín để hiểu về sự sinh trưởng và nhu cầu dinh dưỡng của cây trồng ở từng giai đoạn, điều kiện khí hậu. Bạn cần bón phân theo quy luật sinh trưởng của cây trồng, theo điều kiện khí hậu và thời tiết.
Trên đây là những điều bạn cần biết về phân vô cơ là gì và những ưu, nhược điểm của loại phân này. Việc bón phân vô cùng quan trọng trong việc trồng và chăm sóc cây trồng. Tuy nhiên, trong điều kiện hiện nay, thì việc ít sử dụng phân vô cơ và thay thế bằng phân hữu cơ là điều cần thiết, vừa cung cấp đủ dinh dưỡng cho cây vừa bảo vệ môi trường và người sử dụng. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể sử dụng các loại đất trồng có bổ sung phân hữu cơ để đảm bảo cây trồng phát triển theo đúng mong muốn. Nếu bạn có nhu cầu làm đại lý phân phối các sản phẩm của NAMIX thì hãy điền form bên dưới nhé, chúng tôi sẽ liên hệ tư vấn trong thời gian sớm nhất.
